By Archbishop Thomas Wenski - The Archdiocese of Miami
Archbishop Thomas Wenski preached this homily while celebrating New Year's Eve Mass at Notre Dame d'Haiti Mission, Dec. 31, 2024/Jan. 1, 2025. Archbishop Wenski also preached this homily Jan 1 with the Haitian community of the Diocese of Venice at St. Leo the Great Church in Bonita Springs.
Frè m ak sè m yo,
Espwa fe viv. Se sa ki fè nou kapab di: Bon ane 2025! Depi yo pa koupe tèt ou, ou toujou gen espwa mete chapo.
Premye janvye se fèt endepandans nou. Men, pase pou nou gen kè kontan, kè n touble, Ayiti malad. Nan ane ki fèk pase a, gen plis pase 5,000 moun ki mouri an Ayiti, gen 700,000 moun ki kouri kite lakay yo, poutèt vyolans nan katye kote yap viv yo. Grangou toupatou. Epi, nan zòn kote vyolans gang yo pa pi mal pase sa, gen inondasyon ki kraze brize – Pòdpe ak Okap, lapli ki te sot tonbe la, fè lavi a enposib. Bò isi a, lavi nou pa asire plis pase sa. Malgre sitiyasyon malouk peyi a, Biden toujou depòte Ayisyen yo. Epi, sa se twokèt, chaj la deyè.
Men, lespwa fè viv – Ayiti ki te nan tan lontan yon Ayiti cheri, tounen yon Ayiti ki pouri epi ki san lavi. Men, Pito nou lèd, nou la.
Pèp la resistan, epi, si nou chèche, nou ka jwenn jès solidarite. Epi malgre tout bagay sa yo, moun yo ap bat pou yo chache lavi, pou voye timoun lekòl: nou wè yon pèp ki refize mouri, ki fyè de kilti yo ak idantite yo genyen kom ayisyen.
Le li fè plis fénwa, nou konnen douvanjou ap pral kase epi tou solèy la ap gen pou leve kanmenm.
Tankou peyisan yo mete difè nan yon chan kann pou boule raje a, se tann n ap tann difè Lespri Sen an pou l netwaye raje enjistis, lamizè, ensekirite pou Ayiti ka vin nouvo.
Bat chen, men tann mèt li: konsa, pa pè! Bondye nou an se li ki ap di dènye mo a. Se pou kriminèl yo tande! Ni kriminèl ak sapat tankou kriminèl ak kravat. Se pou yo tande epi sispann fè mechanste!
Konsa, jodi a, se jou n ap fete 221 lane depi zanzèt nou yo te pran lendependans yo – se pa bay yo te bay yo li, men pito se pran l ak fós ponyèt yo. Zansèt nou yo te vle viv lib! E yo te vle pou tout moun viv nan libéte ak kè poze jan Bondye te vle l.
Onè/respè pou tout zanzèt yo ki ban nou yon idantite! Yo fè yon bann esklav tounen yon nasyon. Mezanmi, yo reyalize sa lòt moun yo te konprann ki pat posib. Yo fè yon lame esklav tòke kòn li ak lame Lafrans – youn nan pi gwo pwisans nan epòk la. Epi, li reyisi fè lame franse a mete bèk atè. Napoleon te blije bay legen: nèg nwe yo di: koze libète, egalite ak fratènite pa pou blan yo selman. Tout moun se moun, tout moun gen dwa viv ak diyite ak respè.
Batay la te long, li te difísil. Men, yo te rive kanmenm. Yo te reyisi rache “dwa granmoun yo” anba grif kolon franse yo. Jou ale, jou vini. Ayiti nan yon sitiyasyon malouk. Men fò nou pa dekouraje paske se menm san Desalin nan ki toujou ap koule nan venn nou.
Nou gen yon dèt nou dwe zanzèt sa yo ki tonbe nan batay pou ban nou yon peyi! Fò nou konsekan nan angajman nou pou Ayiti. Fò nou travay pou n rebati peyi a pou tout frè Jis ak tout sòyèt nou yo kapab viv ak diyite Bondye ba yo a. Tankou m konn di: Ayiti jounen jodi a, sanble ak yon vye fanm mazora ki manke 3 dan nan bouch li. Dan nou ka rele: Libète! Egalite! ak Fratènite! Se pou nou ranje bouch madam sa a, pou nou mete dan sa yo pou li, pou li ka retounen vin bèl ankò.
Pou sa rive fèt:
1. Fò nou youn aprann respekte lòt/ asepte lòt.
2. Fò nou chache rekonsilye youn ak lòt.
3. Fò nou sispann fè frè nou ak sè nou abi.
4. Fò nou pa wè tèt nou selman men pito fò nou travay pou tout moun viv.
- Sispann goumen pou enterè pèsonèl ou, goumen pito pou enterè kolektif – enterè tout moun
- Sispann goumen pou fè moun wè ou ak pale de tèt ou- men pito w chache rete fidel tankou zansèt yo nan misyon w kòm sitwayen ak lidè peyi a
Yon lòt kote, si jodi a, n ap bwè soup joumou, fò nou bwè li ak resolisyon sa a; epi fò nou bwè l pou sila yo an Ayiti ki pap jwenn yon kiye soup pou bwè.
Bwè soup la se yon bèl jès ki gen plizyè sans: an premye, li raple diyite nou ak libète nou. Nou bwè l ak rekonesans tou sa zanzèt yo te fè pou nou; epi bwè soup la ansanm ak fanmiy nou fèt pou angaje nou pou youn padonen lòt, pou nou ka koumanse ane a nan byen viv youn ak lòt nan tèt ansanm ak nan renmen. Konsa, bwè soup la tou se yon jès solidarite. N ap chita ansanm sou menm tab la pou nou fòme yon chenn solidarite, paske se nan inite nou jwenn fòs.
Na p fete premye janvye! Men, nou toujou nan Sezòn Nwèl. Jezi fèt pou pòte kè poze ban nou, pou fè nou viv tankou frè ak sè paske se sa nou ye vre. Bondye kreye nou pòtre avè l; men, lè li vle sove nou, li vin samble ak nou nan tout bagay sòf peche li pa janm fè.
Si pwovèb la di, “depi nan Ginen, nèg rayi nèg”; fò nou rèdi pou yo di, “depi nan Jezi, nèg renmen nèg. Jou Jezi te fèt la, mesaje syèl yo tap di: “Glwa anwo nan syèl la pou Bondye, kè poze sou tè a pou moun li renmen yo”. Bondye vle pou nou gen lapè, pou nou viv ak kè poze. Men, pou nou viv an pè ak Bondye, fò n viv an pè ak frè ak sè nou yo, epi pou nou viv an pè ak frè ak sè nou yo, fò n viv an pè ak tèt nou, ak konsyans nou.
N ap mande Manman Mari, li menm ki toujou ban n sekou - pou l entèsede pou nou kote pitit li a, ki se sové a, prens kè poze a, Jezikri, pou nou sispann viv nan chen manje chen. Pita lè nou chita n’ap bwè soup la ki se yon jés pataj ak tèt ansanm, nou dwe mande Bondye pou li ban nou kalite kè poze sa zanj yo te anonse jou Nwèl la. Nou dwe mande Bondye pou li fè n kado lapè nan nouvel 2025 lan k ap kòmanse a: lapè sou tout tè a, lapè nan peyi d’Ayiti, lapè nan fanmiy nou yo, lapè nan katye nou, nan fwaye nou- Lapè tout kote!
Nou mèt di, ane 2024 la, alevouzan. Men, ane sa ki fè k koumanse a, ane 2025 la pap fasil... Gen yon wout long devan nou anvan lavi a tounen yon jan nòmal. Ayiti pòkò plonje nèt.
Men, sonje sa byen. Nou pa pou kont nou – Bondye avèk nou! E se pout sa nap envite nou leve kanpe pou nou chante ansanm ak mwen pandan nap mete men nou ansanm- youn gade lòt nan je, epi an nou chante:
Redi, redi, lavi a pa fasil, zanmi...
Pa pè, pa pè, gran frè ou la.
Pran pasyans, zanmi, pa dekouraje;
Pran kouraj paske moun k ap kouri bouke
Tande frè, moun k ap mache, rive kan menm
Frè mize, men pòte bon komisyon
Se pa sa ou ye ki konte, zanmi
Men se sa ou kapab ye demen ki bon
Fè efò Bondye la pou ba ouo konkou
Pran pasyans, zanmi, pa dekouraje
Zanmi se pa ou sèl ki nan wout la;
Yon so pa so, pa mouri, leve kanpe;
Mete gason sou ou, mache rele Bondye
Pran pasyans, zanmi, pa dekouraje
Menmsi wout la plen pikan, move pa
Reprann wout la, zanmi, pa okipe sa;
Gason pa rete, touse pye ou, mache;
Pran pasyans, zanmi, pa dekouraje.
Pran pasyans, zanmi, pa dekouraje!
Le sa a, nou mèt di, apye nou ye, tout bon vre.
Lespwa fè viv! Bon ane 2025!
